Herpes

Herpes simplex është një infeksion shumë i shpeshtë virusal. Kjo sëmundje paraqitet në formë të një grupi flluskash të vogla që dalin në buzë ose rreth gojës. Lëkura rreth këtyre flluskave zakonisht është e pezmatuar (e skuqur, e ënjtur dhe e dhimbshme).

Flluskat mund të hapen, dhe lëngu brenda tyre të rrjedhë dhe vendi të bëhet dregëz pas disa ditësh. Ato zakonisht shërohen nga disa ditë deri në dy javë.

Çfarë i shkakton flluskat?

Këto flluska që quhen edhe flluska ethesh, janë pezmatime të cilat shkaktohet nga infeksioni me virusin herpes simplex. Ekzistojnë dy lloje të këtij virusi, lloji 1 dhe lloji 2. Flluskat e etheve më së shumti shkaktohen nga virusi herpes simplex i llojit 1 (HSV-1) dhe ky lloj herpesi quhet edhe herpesi oral ose herpes simplex labialis (i buzëve).

Virusi herpes simplex i llojit 2, HSV-2, shkakton më së shumti herpesin gjenital. Por edhe HSV-1 e edhe HSV-2 mund të shkaktojnë të dyja llojet e herpesit, edhe atë labial ose të fytyrës, e edhe atë gjenital.

Si merret virusi herpes simplex?

Virusi herpes simplex futet në trup përmes ndonjë çarje në lëkurë rreth ose brenda gojës. Zakonisht shpërndahet kur një person bie në kontakt me flluskat e etheve të personit tjetër ose prek lëngun e infektuar, si për shembull kur personat përdorin të njëjtat enë, gota ose rruhen me të njëjtin zhilet, kur puth një person të infektuar, ose prek pështymën e atij personi. Prindi i cili ka flluska pezmatuese shpesh e shpërndan infeksionin te fëmija i tij në këtë mënyrë. Herpesi po ashtu mund të shpërndahet edhe në zona të tjera të trupit.

Cilat janë simptomat e herpesit?

Simptomat e para të herpesit labial mund të përshijnë dhimbje rreth gojës dhe buzëve, temperaturë, dhimbje në fyt, ose gjëndra të ënjtura në fytin tuaj ose pjesë të tjera të trupit. Fëmijët e vegjël ndonjëherë jargëzojnë para paraqitjes së flluskave të etheve. Pas paraqitjes të herpesit, flluskat e mbushura zakonisht shpërthejnë, lëngu rrjedh dhe pastaj vendi bëhet dregës dhe largohet pas disa ditësh ose disa javës. Te disa njerëz, pezmatimi i lëkurës mund të jetë shumë i dhimbshëm.

Disa njerëz e kanë virusin por te ata nuk paraqiten këto flluska në formë puçrrash. Ata persona nuk kanë as simptoma.

Si diagnostikohet herpesi?

Mjeku juaj mund t’ju tregojë se keni herpes duke ju bërë pyetje për të kuptuar nëse ju keni qenë në kontakt me virusin dhe duke ju ekzaminuar. Ju mund të duhet të bëni edhe disa analiza për të vërtetuar se është pikërisht kjo sëmundje ajo që supozohet.

Si trajtohet herpesi në buzë?

Pezmatimet në lëkurë zakonisht fillojnë të shërohet vetë brenda disa ditësh. Por nëse kjo shkakton dhimbje ose ju ndjeheni të turpëruar, ai mund të trajtohet. Trajtimi mund të përshijë kremra dhe pomada për lëkurë, dhe ndonjëherë edhe tableta për pirje. Trajtimi mund ta përshpejtojë largimin e flluskave për disa ditë, por mund po ashtu të lehtësojë edhe dhimbjen ose simptomat tjera që shkaktojnë shqetësim te pacienti.

Virusi herpes simplex që shkakton paraqitjen e këtyre flluskave nuk mund të mjekohet. Pasi ju infektoheni së pari me këtë virus, ai qëndron në trupin tuaj për gjithë pjesën e mbetur të jetës. Nëse pezmatimi me ethe paraqitet shpesh te ju, trajtimi mund ta zvogëlojë shpeshtësinë e paraqitjes së flluskave pezmatuese dhe ashpërinë e tyre.

Si mund t’i parandaloni paraqitjen e flluskave?

Ka disa gjëra të cilat mund t’i bëni për t’u ruajtur nga prekja me virusin herpes simplex.

• Shmangni kontaktin me lëngjet e infektuara të organizmit, si për shembull të puthësh një person të infektuar.

•  Shmangni ngrënien në enët, gotat dhe pajisjet tjera të cilat një person me herpes mund t’i ketë shfrytëzuar.

Pasi jeni infektuar me virus, nuk ka një mënyrë të sigurt për të parandaluar shpërthimin e flluskave. Por ka disa gjëra të cilat mund t’i bëni për të ulur numrin e shpërthimeve dhe të parandaloni shpërndarjen e virusit.

• Shmang gjërat të cilat stimulojnë paraqitjen e flluskave, si stresin dhe të ftohtit ose gripin


• Gjithmonë përdor zbutës buzësh dhe krem për mbrojtje nga dielli në fytyrën tuaj.


• Rrezatimi i tepërt i diellit mund të bëjë që flluskat të shpërthejnë.


• Shmang ndarjen e peshqirit, zhiletëve, bizhuterive, brushave të dhëmbëve ose objektet tjera të cilat personi me herpes mund t’i ketë përdorur.


• Kur ju keni shpërthime të flluskave, sigurohuni t’i pastroni duart shpesh, dhe përpiquni të mos i prekni vendet e pezmatuara. Kjo mund t’ju ndihmojë të mos e shpërndani virusin në zonën rreth syrit ose gjenitaleve ose te njerëzit e tjerë.

Bisedo me mjekun nëse keni shpërthime të shpeshta të flluskave. Ju mund të jeni në gjendje të përdorni edhe tableta të përshkruara nga mjeku për të parandaluar shpërthimin e tyre.

Djersitja pas lindjes

Unë djersitem vazhdimisht që nga lindja.

Çfarë po ndodh?

Është e zakonshme të djersiteni shumë në javët pas lindjes, sidomos gjatë natës. Djersitja është një nga mënyrat ku trupi juaj liron ujin shtesë, që keni fituar gjatë shtatzënisë.

Veshkat tuaja janë përgjegjëse për shumicën e spastrimit, që do të thotë që ju do të urinoni më shumë se zakonisht, gjate javëve te para pas lindjes. Por, poret tuaja do të punojnë edhe “jashtë orarit” për të hedhur jashte ujin shtesë. Edhe stresi i ri emocional i amësisë, mund të shkaktoje që të djersiteni më shumë.

Edhe pse nuk dihet me siguri të plotë, por ka mundësi që edhe rënia dramatike e estrogjenit që shkaktohet pas lindjes, mund të kontribojë poashtu në djersitjen tuaj.

Megjithatë, edhe pas largimit të ujërave shtesë, ju mund të vazhdoni të djersiteni më shumë se zakonisht nëse jeni nënë gjidhënëse. Përsëri, shkaku nuk është studiuar/kuptuar mirë, por teoritë përfshijnë ndryshimet hormonale dhe metabolike të lidhura me gjidhënjen.

Megjithatë, djersitja pas lindjes është plotësisht normale, nëse nuk përcjellet me temperaturë, nëse po, atëherë ka mundësi që ju të keni ndonjë infeksion.

Djersitja e tepërt, poashtu mund të jetë shenjë e ndonjë problemi tjetër, siç është gjëndra tiroide tepër aktive. Konsultohuni me mjekun tuaj, nëse djersitja përcjellet me temperaturë apo nëse mendoni që djersitja juaj është e tepërt.

Sa kohë do të zgjasë kjo?
Djersitja pas lindjes mund të zgjasë disa javë pas lindjes, dhe tenton të zgjasë më gjatë nëse jeni nënë gjidhënëse.

Çfarë mund të bëj në lidhje me këtë?
Mos e ndëpreni konsumimin e lëngjeve, duke shpresuar që do të djersiteni më pak.

Konsumimi i ujit dhe i lëngjeve të tjera joalkoolike, aktualisht ndihmon në përshpejtimin e eliminimit të ujit shtesë dhe mban trupin tuaj larg dehidrimit.

Gjatë kësaj periudhe preferohen veshjet e buta/lehta prej pambukut, dhe shmangja sa më shumë e sintetikës.

Mollët dhe mjalti kthejnë fuqinë

Çdo dietolg ka njohuri për veprimin dhe efikasitetin e mjaltit në rastet e shumë sëmundjeve të zemrës, veshkave, stomakut dhe zorrëve, ndërsa mollët që nga kohët e lashta janë shumë të vlerësuara si mjet i shkëlqyeshëm shërues.

Pasi që përmbajnë sasi të bollshme të materieve shëruese, mollët dhe mjalti kanë veprim pozitiv për gjumë dhe tretje të mirë, çka është shumë e rëndësishme jo vetëm për të sëmurët, por edhe për personat e shëndoshë.

Kur i sëmuri refuzon çdo ushqim që i ofrohet, në shumë raste me shumë qejf do ta marrë kombinimin e mollëve dhe mjaltit. Kjo përzierje është eliksir i vërtetët i shëndetit dhe bombë energjetike, e cila është e dobishme për forcimin e organizmit të sëmurë dhe të lodhur. Ja disa receta të dobishme.

• Pije e ftohtë nga mjalti dhe molla
  Pastroni një mollë të madhe nga farat dhe preni imët. Shtoni lëng të freskët portokalli të shtrydhur, ëmbëltojeni mirë me mjaltë dhe gjatë ditës kohë pas kohe jepjani të sëmurit nga një lugë.


• Sallata nga molla me mjaltë
  Disa mollë më të mëdha i preni imët dhe i përzieni me lëngun e portokallit dhe limonit, duke shtuar 3-4 lugë mjaltë dhe nga kjo bëni krem. Nëse kësaj i shtohet edhe një copë banane, do të jetë më efikase edhe më e shijshme. Sipas dëshirës mund të shtohet shllag ose ajkë.


• Molla, mjalti dhe qulli i tërshërës
  Përzierja e mollëve të ziera, e qullit të tërshërës, mjaltit, vaniljes dhe një gotë jogurti. E gjitha përzihet derisa nuk të fitohet pamja e shllagut. Ky është ushqim veçanërisht i pasur për fëmijët dhe mund të përdoret edhe për lyerjen e bukës.